Finlandiya İsveçdən əvvəl NATO-ya üzv olmaqdan imtina edib

PİA.az xəbər verir ki, bu barədə İsveç mətbuatı məlumat yayıb. “Aftonbladets” qəzeti yazır ki, İsveçin Sälen şəhərində keçirilən “Xalq və müdafiə” konfransı başlamazdan əvvəl Finlandiyanın xarici işlər naziri Pekka Haavisto deyib ki, onun ölkəsi NATO-ya.İsveçdən əvvəl qoşulmaq istəmir.

“Finlandiya NATO-ya mümkün qədər tez qoşulmaq istəmir, ona görə də İsveç müvafiq siqnal alana qədər gözləyəcəyik”, deyə Haavisto Helsinki və Stokholmun bloka qoşulma prosesini birlikdə tamamlayacağını bildirib.

Öz növbəsində, İsveçin baş naziri Ulf Kristersson konfrans zamanı bildirib ki, alyansın genişlənməsi ilə bağlı Türkiyənin bütün şərtləri Stokholm yerinə yetirə bilməz.

“Türkiyə bizim vəd etdiyimiz şeyi etdiyimizi təsdiqləyir, lakin onlar bizim edə bilməyəcəyimiz, ya da etmək imkanında olmayacağımız şeyləri də istəyirlər”, deyə oBaş nazir bildirib.

Qeyd edək ki, İsveç və Finlandiya 2022-ci il mayın 18-də NATO-ya qoşulmaq üçün müraciət edib, lakin Türkiyə iki ölkənin üzvlüyünə qarşı çıxıb. Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan bunu onunla izah edib ki, hər iki ölkə terrora münasibətini daha dəqiq müəyyən etməlidir. Söhbət Finlandiya və İsveçdə qadağan edilməyən, lakin Türkiyədə terror təşkilatı sayılan Kürdüstan Fəhlə Partiyasının (PKK) statusundan gedir.

Daha sonra Türkiyə və Şimali Atlantika Alyansına üzv olmaq üçün iki namizəd arasında razılıq əldə olunub. İyunun 28-də NATO-nun Madrid sammiti çərçivəsində ölkələr arasında memorandum imzalanıb, buna əsasən Finlandiya və İsveç terrorizmlə mübarizədə əməkdaşlıq etməlidir. İyulun 18-də Ərdoğan xatırladıb ki, Finlandiya və İsveç onun şərtlərinə əməl etməsə, Türkiyə üzvlük prosesini dondura bilər.

Hazırda Finlandiya və İsveçin NATO-ya üzv olmaq üçün müraciətləri blokun 30 üzvündən 28-i tərəfindən ratifikasiya olunub. Yalnız Türkiyə və Macarıstan onların ittifaqa qəbulunu təsdiqləməkyib.

Noyabrın əvvəlində NATO-nun baş katibi Yens Stoltenberq Türkiyəni İsveç və Finlandiyanın alyansa daxil olmasına dair sazişləri ratifikasiya etməyə çağırıb, çünki onun sözlərinə görə, hər iki ölkə Ankaranın irəli sürdüyü bütün tələbləri yerinə yetiriblər. Türkiyənin xarici işlər naziri Mövlud Çavuşoğlu aisə NATO-nun Baş katibi ilə razılaşmayıb.

Dekabrın əvvəlində Türkiyə hakimiyyəti onların şərtlərinin İsveç tərəfindən hələ yerinə yetirilmədiyini bildirib. Bu arada Stokholm Ankaranın tələblərini yerinə yetirərək bir neçə il əvvəl Türkiyədə həbs cəzasına məhkum edilmiş, lakin İsveçə qaçaraq orada yaşayan Kürdüstan Fəhlə Partiyasının üzvü Mahmud Tatı yerli hakimiyyət orqanlarının imtinasına baxmayaraq İstanbula ekstradisiya edib.

Yanvarda İsveç və Finlandiya parlamentlərinin spikerləri ölkələrin NATO-ya üzvlüyü məsələsini müzakirə etmək üçün Türkiyəyə gələcəklər. Türkiyə parlamentinin rəhbəri Mustafa Şentop dekabrın ortalarında bu iki ölkənin müsbət və qətiyyətli münasibətini gördüyünü desə də, alyansa qoşulmaq üçün konkret addımlar atmalı olduqlarını xatırladıb.

pia.az