Yaxın Şərqdəki böhran neft qiymətlərindəki eniş tendensiyasını dayandırıb

Poliqon Yunanıstanın “Financial Press” elektron nəşrinə istinadən xəbər verir ki, Yaxın Şərqdə İsrailin Qəzzada mərkəzləşmiş HƏMAS ilə müharibəsi nəticəsində gərginliyin artması neft qiymətlərinin son həftələrdə aşağı meyllənməsinin dayanmasının əsas səbəbidir. Brent markalı neftin bir barelinin qiyməti Milad bayramından əvvəl, 70 dollar idisə, indi 78 dollar civarındadır.

Analitiklərin hesablamalarına görə, əsasən ABŞ-dan, həm də digər ölkələrdən xam neft hasilatının böyük artımı tələb artımının yavaşlaması ilə birləşərək qlobal neft bazarında profisit və qiymətlərin aşağı düşməsinə şərait yaradırdı.

OPEC və onun müttəfiqlərinin (OPEC+) qiymətləri saxlaya bilməməsi, 2024-cü il yanvarın 1-dən etibarən gündəlik 900 min barel əlavə tədarükün azaldılmasına dair noyabrın sonlarında etdiyi son cəhddən sonra vəziyyət aydın oldu.

Qərar Anqolanın OPEK-dən çıxmasına səbəb olan mübahisələrdən sonra bazarı onun profisit ehtimalının qarşısını ala biləcəyinə inandırıb. Bir çox analitiklər hesab edir ki, yeni elan edilmiş azaldılmış kvotalar çox güman ki, yerinə yetirilməyəcək və belə olan halda qiymətlərdə yenidən sərbəst eniş baş verə bilər.

Qeyd edilir ki, neft qiymətləri 2020-ci ildən bəri ilk dəfə və Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsindən sonra rekord həddə çatdıqdan sonra 2023-cü ildə 10% ucuzlaşıb.

Bununla belə, bütün bu proqnozlar Yaxın Şərqdəki iğtişaşların bölgədəki əsas neft hasil edən ölkələrinin tədarükünə ciddi zərbə vuracaq ümumi münaqişəyə gətirib çıxarmaması ilə şərtlənir. Bəzi analitiklər üçün belə bir ehtimalın baş vermə ehtimalı kiçik olaraq qalır, lakin aydındır ki, son günlər gərginliyin artması çox böyükdür və buna görə də narahatlıq doğurur.

Yəmənin İran tərəfindən dəstəklənən husi döyüşçülərinin Qırmızı dənizdən Avropaya gedən ticarət gəmilərinə qarşı davam edən hücumları xüsusi narahatlıq mənbəyidir. Bunun səbəbi odur ki, bu, bir çox iri gəmiçilik şirkətlərini Cənubi Afrikadan daha uzun və daha bahalı marşrutu seçməyə məcbur edib, nəticədə yük tariflərində böyük artımlar və neft və digər malların yüklərinin çatdırılmasında gecikmələr baş verib.

ABŞ-ın təşəbbüsü ilə Qırmızı dəniz bölgəsində patrul nəzarətinin həyata keçirilməsi və gəmiləri qorumaq üçün yaradılan beynəlxalq dəniz qüvvələri, etiraf olunduğu kimi, Amerika qüvvələrinin başçısı tərəfindən husilərin çoxlu sayda pilotsuz təyyarəsini və raketlərini vurulmasına baxmayaraq, bu günə qədər olan hücumları dayandırmayıb.

Husilərin hücumları İsrail-Həmas müharibəsində və Livandakı Hizbullah kimi İran tərəfindən dəstəklənən digər hərbi təşkilatların iştirakı ilə yaranmış daha geniş böhranın bir hissəsidir. Son günlər İranda onlarla insanın öldüyü və yüzlərlə yaralının olduğu iki böyük partlayış, həmçinin HƏMAS liderinin müavininin Beyrutdakı evində İsrailin hücumu nəticəsində öldürülməsi və İraqdakı İran bazasında baş verən partlayışlar gərginliyi artırıb.

Poliqon.info