Rusiya neft daşıyan gəmiləri sanksiyalardan necə yayınır?..

Rusiya neftini qiymət tavanı ətrafında daşıyan tankerlər, Qərbin məhdudiyyətlərindən yan keçmək üçün gəminin yerini gizlədən mürəkkəb texnologiyalardan ibarət olan saxtakarlıqdan istifadə etməyə başlayıblar.

Poliqon xəbər verir ki, bu barədə “The New York Times qəzetinin araşdırmasında bildirilir.

Qəzet Rusiya limanlarına girişlərini gizlətmək üçün saxta mövqe siqnalının ötürülməsindən istifadə edən ən azı üç gəmi müəyyən edib. Bu tankerlər ABŞ hökumətinin yoxlamalarından yayına biliblər.

NYT qeyd edir ki, gəmilər illərdir yerlərini gizlətmək üçün transponderlərin bağlanmasından istifadə edir, lakin bu üç gəmi məkan ötürülməsini dayandırmadan qabaqcıl texnologiyadan istifadə edir. Ən azı 13 reysdə gəmilər Çinə göndərilmək üçün neft yükləyərək Rusiyadakı terminallarda olarkən Yaponiyanın qərbində dənizdə olduqları görünüb.

NYT, tankerlərin iddia etdikləri yerdə olmadığını təsdiqləmək üçün izləmə xidmətləri, peyk görüntüləri və sosial media videolarından alınan məlumatları təhlil etdi. Onlar Yaponiyanın Niigata limanı yaxınlığında bir məkanı işarələnsələr də, peyk görüntülərində isə Primorsk diyarındakı Kozmino neft terminalında görünüblər. Gömrük qeydləri göstərir ki, tankerlər yükü sırf Şərqi Sibir-Sakit Okean boru kəmərindən xam neftin ixracı üçün istifadə edilən limanda yükləyiblər. Daha sonra nefti Çində boşaldıblar.

NYT-nin məlumatına görə, gəmilər bu koordinatları 40 mil məsafədə olan Rusiya stansiyası vasitəsilə ötürürlər, ötürülən koordinatlar isə stansiyadan 400 mil məsafədə görünür. Eyni zamanda, Kozminoda dörd yedək gəmisi bir tankeri limana apardıqları barədə siqnal alınıb, lakin tankerin özü peyk görüntülərində olmayıb. NYT yedəklərdən birinin ekipaj üzvünün fotoşəkilinə əsasən “Cathay Phoenix” gəmisinin həmin vaxt Kozminoda olduğunu aşkar edib.

Üç neft tankerindən başqa, NYT Rusiya sahillərində saxtakarlıq edən daha üç gəmi tapıb, lakin onların hansı yükü daşıdıqları məlum deyil.

Boru kəmərindən neftin orta qiyməti Qərb ölkələrinin qoyduğu qiymət tavanından xeyli yüksək olaraq qalır: bir barel üçün təxminən 73 dollar. Qiymət tavanı Qərb şirkətlərinə Rusiya neftinin barrelini 60 dollardan artıq qiymətə nəql etməyi və neft daşıyan gəmiləri tavandan yüksək qiymətə sığortalamağı qadağan edir. Bu, gəmilərin sanksiyalardan yayınaraq neft ötürdüyünü göstərə bilər.

Eyni zamanda, NYT tərəfindən müəyyən edilmiş altı tankerin hamısı Amerikanın “American Club” şirkəti tərəfindən sığortalanıb. Şirkətin baş əməliyyat direktoru Daniel Tadros bildirib ki, “sanksiya pozuntuları halında sığorta təminatı avtomatik olaraq istisna edilir”. Mayın 30-na olan məlumata görə, sığortaçının saytında şirkət bütün altı gəmini sığortalamağa davam edir, lakin onlardan biri olan “Cathay Phoenix”in sığorta müddəti azaldılıb. İindi onun müddəti 2024-cü ilin fevralında deyil, 2023-cü ilin iyununda bitir.

“Gördüyümüz saxtakarlıq qeyri-adi və texniki cəhətdən mürəkkəbdir. Bu, şübhəsiz ki, hər tərəfdən sanksiyalardan yayınmağa bənzəyir”, deyə ABŞ Maliyyə Nazirliyinin sanksiyaların tətbiqi üzrə keçmiş əməkdaşı David Tannenbaum NYT-yə deyib.

ABŞ Ədliyyə Departamentinin Xarici Aktivlərə Nəzarət İdarəsi sığortaçılara gəmiyə sığorta verməzdən əvvəl şübhəli hərəkətləri müəyyən etmək üçün dəniz kəşfiyyatından istifadə etməyi tövsiyə edib.

NYT müxbiri Honq-Konqda tanker sahibləri tərəfindən verilən ünvanlara baş çəkib və qəzetin “qabıq şirkət”lərinin əlaməti adlandırdığı ofislərdə yalnız katibələrin olduğunu müəyyənləşdirib.

Poliqon.info