Avropada toz fırtınaları artır - Vəziyyət daha da pisləşəcək...

Poliqon xəbər verir ki, bu barədə Britaniyanın The Telegraph nəşri yazıb.

BMT-nin məlumatına görə, dünyanın bir çox yerlərində qum və toz fırtınaları gedərək daha tez-tez və şiddətli olur. Onlardan ilk növbədə planetin səhra və çöl bölgələri əziyyət çəkir. Məsələn, Amerikanın Böyük Düzənliklərində belə hadisələrin sayı son iki onillikdə iki dəfə artıb. Və İraqda 2022-ci ildə cəmi iki ay ərzində 10 qum fırtınası baş verib.

Amma indi toz fırtınaları Cənubi Avropa kimi dünyanın digər bölgələrinə də təsir edir. BMT-nin Qum və Toz Fırtınaları üzrə Koalisiyası bəyan edib ki, toz fırtınalarının ətraf mühitin, iqlimin, sağlamlığın, kənd təsərrüfatının, yaşayış vasitələrinin və insanların sosial-iqtisadi rifahının müxtəlif aspektlərinə təsir edən əhəmiyyətli transsərhəd təsirləri var.

Planetdə fırtınaların sayı artdıqca, elm adamları bu tendensiyanı izah etməyə çalışırlar. Əsas təsir edən amillər irimiqyaslı meşələrin qırılması, həddindən artıq otlaq, torpaq eroziyası və iqlim dəyişikliyi hesab edilir.

Oksford Universitetinin Ətraf Mühit Mərkəzindən professor David Tomas deyir ki, səhraların kənarlarında su hövzələrinin ölçüsünü azaldan və ya təbii bitki örtüyünü yox edən istənilən insan fəaliyyəti toz fırtınaları riskini artırır. O, bunun ən pis nümunəsi kimi Aral dənizinin qurumasını və İraq bataqlıqlarının qurumasını göstərib.

Bununla belə, bir çox səhra fırtınalarının tamamilə təbii mənşəyi var.

"Saxaranın hissələri təbii toz mənbəyidir, yəni toz insan fəaliyyəti ilə deyil, təbii səbəblərdən atmosferdə olur. Məsələn, uzaq keçmişdə nəm iqlimdən miras qalan quru göl yataqları bütün dünyada toz mənbəyidir", deyə alimlər qeyd edib.

Bitki örtüyünün artırılması üçün torpaqların bərpası, torpağın və suyun idarə edilməsi bu təbii fəlakətlə mübarizə üçün BMT-nin tövsiyəsidir. Və burada lider, qəribə də olsa, dünyanın ən iddialı ağac əkmə layihəsini həyata keçirən Çindir.

1978-ci ildə Böyük Yaşıl Divar üzərində işlərin başlanmasından bəri 66 milyarddan çox ağac əkilib və 2050-ci ilə qədər 100 milyard ağac əkiləcək. Belə bir layihənin ölkənin şimal-şərq hissəsini Qobi səhrasından gələn qum fırtınalarından qoruyacağına ümid edilir.

Poliqon.info