“AntiAvropa” populistləri Avropa Parlamenti seçkilərində qələbə əldə etmək yolundadırlar...

Poliqon xəbər verir ki, bu barədə The Guardian nəşrinin analitik məqaləsində bəhs edilir.

Nəşr qeyd edir ki, Aİ-nin bütün 27 üzv ölkəsində keçirilən sorğular, milli partiyaların keçmiş Avropa parlamenti seçkilərində necə çıxış etdiyinə dair modelləşdirmə ilə birlikdə, radikal sağ partiyaların Avstriya, Fransa və Polşa da daxil olmaqla doqquz ölkədə birinci yerdə olduğunu göstərir.

Almaniya, İspaniya, Portuqaliya və İsveç də daxil olmaqla, daha doqquz ölkədə populistlərin ikinci və ya üçüncü yerləri tutması ilk dəfə olaraq parlamentdə Xristian Demokratlar, mühafizəkarlar və radikal sağçılardan ibarət çoxluq koalisiyasını yarada bilər.

Avropa Xarici Əlaqələr Şurası (ECFR) üçün hesabatın həmmüəllifi olan politoloqlar Simon Hix və Kevin Cunningham bildiriblər ki, təhlil Avropa siyasətçiləri üçün seçkidə nəyin təhlükə altında olduğuna dair oyanış zəngi kimi xidmət etməlidir.

Tədqiqatçılar səsvermənin nəticələrinin geniş olduğunu söyləyərək, növbəti Avropa Parlamentinin qitənin keçmiş sövdələşməsinə dair qanunları bloklaya biləcəyini və miqrasiya, genişlənmə və Ukraynaya dəstək də daxil olmaqla Aİ suverenliyinin digər sahələrində daha sərt mövqe tuta biləcəyini iddia edirlər.

Analitiklərin fikrincə daxili müzakirələr Aİ-nin təsirini daxildən məhdudlaşdırmağa çalışan hökumətlərin nüfuzunu gücləndirə bilər ki, bu dövlətlər sırasında Macarıstan, İtaliya, Slovakiya, İsveç və Niderlandı göstərmək olar.

Analitiklər xəbərdarlıq ediblər ki, Donald Trampın ABŞ-da mümkün qayıdışı və Avropa Parlamentində sağçı, daxilə yönümlü koalisiya nəticələnə bilər.

Proqnozlar parlamentdəki əsas siyasi qrupların - sağ mərkəzçi Avropa Xalq Partiyası (EPP), mərkəz sol Sosialistlər və Demokratlar (S&D), mərkəzçi Avropanı Yeniləyin (RE) və Yaşıllar (G/EFA) partiyalarının – hamısının deputat itirəcəyini göstərir. Daha radikal Sol qrup və xüsusilə populist sağların, o cümlədən Avropa Mühafizəkarlar və İslahatçılar (ECR) və ifrat sağçı “Kimlik və Demokratiya” (İD) qrupları qalib gələrək çoxluq təşkil edən koalisiya kimi meydana çıxmağa hazırlaşır.

Hesabatda vurğulanır ki, EPP ən böyük qrup olaraq qalacaqlarına, gündəmi təyinetmə səlahiyyətini qoruyub saxlayacaqlarına və növbəti Komissiya sədrinin seçimini müəyyənləşdirəcəklərinə baxmayaraq, populistlər, xüsusən də radikal sağçılar əvvəlkindən daha çox söz sahibi olacaqlar. Onların səsləri bir sıra təsisçi üzv dövlətlərdə ən çox çəki daşıyacaq.

Sorğu göstərir ki, Corcia Meloninin “İtaliya Qardaşları” Avropa Parlamentində 27, Marin Le Penin Milli Birlik Pertiyasının isə rekord 25 yer qazanacağı proqnozlaşdırır.

Avstriyada radikal sağçı Azadlıq partiyasının (FPÖ) Avropa Parlamenti deputatlarının sayını iki dəfə artıraraq altıya çatdıracağı, Almaniyada isə ifrat sağçı Alternativ Almaniyanın (AfD) 705 yerlik parlamentdəki təmsilçiliyini təxminən iki dəfə artıraraq 19-a çatdıracağı proqnozlaşdırılır.

Populist avroskeptik partiyaların Avstriya, Belçika, Çexiya, Fransa, Macarıstan, İtaliya, Hollandiya, Polşa və Slovakiyada birinci, Bolqarıstan, Estoniya, Finlandiya, Almaniya, Latviya, Portuqaliya, Rumıniya, İspaniyada və və İsveçdə ikinci və ya üçüncü yeri tutacağı ehtimal edilir.

Nəticədə, ifrat sağçı İD qrupunun daha 40-a qədər, ümumilikdə 98 yer qazanacağı proqnozlaşdırılır ki, bu da onu potensial olaraq üçüncü siyasi qüvvəyə çevirir və “populist sağ” koalisiyanın imkanlarını açır.

Sorğu və modelləşdirmə, hazırkı “mərkəz-sol” koalisiyanın əsas “mərkəz-sağ” koalisiyası ilə birlikdə Avropa Parlamentinin ümumi sayının 36%-dən 33%-ə düşəcəyini göstərir.

Hesabat müəllifləri qeyd ediblər ki, Macarıstanın “Fides” partiyasının rolu kritik ola bilər. Baş nazir Viktor Orbanın partiyası 14 mandat qazanaraq milli-mühafizəkar ECR-yə qoşulmaqla birincilik qazana bilər.

Hesabatın müəllifləri parlamentin dəyişdirilmiş həndəsəsinin ən böyük nəticələrinin mərkəz solun irəliləyişi təmin etdiyi ekoloji siyasətlə bağlı olacağını söyləyir. Onlar bildirir ki, populistlərin demarşının qarşısı “iqlim əleyhinə siyasət fəaliyyəti” koalisiyası tərəfindən alına bilər.

Eynilə, Macarıstan və Polşaya qarşı büdcə ödənişlərinin tutulması da daxil olmaqla qanunun aliliyi tədbirlərini tətbiq edən mərkəzçi və sol mərkəzçi ittifaq da artıq özünü Avroparlametndə görə bilməz.

Ekspertlər siyasətçiləri Avropada mövcud səsvermə modellərinə təkan verən tendensiyaları araşdırmağa və getdikcə daha sıx və təhlükəli geosiyasi iqlim şəraitində qlobal Avropanın zəruriliyinə toxunan aydın hekayələr hazırlamağa çağırıblar.

Florensiyadakı Avropa Universitetləri İnstitutunun müqayisəli siyasət mütəxəssisi Hiks bildirib ki, qlobal Avropa görmək istəyənlər üçün iyunda keçiriləcək seçkilər Aİ-nin mövqeyini qorumaq və gücləndirmək olmalıdır.

“Kampaniyalar vətəndaşlara nikbinliyə əsas verməlidir. Çoxtərəfliliyin faydalarından danışmalıdırlar. Onlar demokratiya və qanunun aliliyi ilə bağlı əsas məsələlərdə aydın şəkildə bildirməlidirlər ki, əsas Avropa hüquqlarını qorumaq üçün ən yaxşı mövqedə olanlar siyasi kənarda olanlar deyil, onlardır”, deyə ekspert bildirib.

Poliqon.info