Cənubi Qafqaz Təhlükəsizlik və Sülh İnstitutunun sədri, politoloq Məhəmməd Əsədullazadə yazır...
Rusiyanın XİN Ermənistanın xarici işlər nazirinin Qarabağ münaqişəsinin nizamlanması ilə bağlı güzəştsiz açıqlamasına verdiyi cavab, danışıqların dondurulmaması və davam etdirilməsini özündə ehtiva etməklə yanaşı, iki ölkə nazirlikləri arasında ciddi problemin yaşanmasına gətirib çıxardı.
Ermənistan hakimiyyəti Rusiyanın bu mövqeyini qəbuledilməz olduğunu vurğulamaqla, demək olar ki, Rusiya XİN müharibə elan edib. İki nazirlik arasında söz davasının artıq siyasi böhrana çevrilməsində Ermənistan tərəfi maraqlı görünür.
Ermənistan XİN rəhbəri Z.Mnatsakanyan açıq konteksdə heç bir güzəştə getməyəcəklərini qeyd etməklə, yanaşı rəhbəri olduğu nazirlikdə heç bir mərhələli həll variantlarını müzakirə etmədiklərini rəsmi şəkildə vurğuladı.
Təbii ki, Ermənistanın bu rəsmi mövqeyi Moskvanın "Kazan" formulunu və ötən il Moskvada Azərbaycan və Ermənistan xarici işlər nazirləri arasında əldə olunmuş razılığın əleyhinə olmaqla, Kremlin vasitəçiliyinə demarşdır.
Ermənistan tərəfinin məlum açıqlamasından sonra hansı əsaslarla danışıqların növbəti mərhələsi başlayacaq bu maraqlıdır. Rusiya XİN Ermənistana ciddi təzyiqlər edəcəyi və növbəti danışıqlar masasına əyləşməyə gətirəcək. Amma, ərazilərin qaytarılması məsələsinə gəldikdə isə, Moskvada Qarabağın ilkin statusu və sonrakı prosesdə ərazilərin qaytarılması məsələsini ortaya qoyur.
Qeyd edim ki, Azərbaycan XİN konkret şərtlərlə danışıqlara getməsini elan etməli və vaxt verməlidir.
Bu il yanvar ayında Cenevrədə üç gün ərzində aparılan danışıqlar barədə məxfiliyin saxlanılması razılaşdırılmışdı. Göründüyü kimi Ermənistanda həmin danışıqların üzərindən xətt çəkir.
Azərbaycan Moskva ilə konfidensial danışıqlar aparmaqla prosesə bu mərhələyə gətirmişdi. Yenidən Ermənistan prosesi tormozladı. Hazırda ABŞ və Fransa koronovirusa qarşı mübarizə aparır. Daxili problemlərlə məşğuldur. İki ölkənin gündəliyində Qarabağ münaqişəsinin nizamlanması yoxdur. Prosesdə Rusiya aktivdir və rəsmi Bakı ciddi şəkildə Kremllə kordinasiyalı çalışıb. Amma, gözlənilən reaksiyanı görmədik. Bunu Moskvada qarşısını alan qüvvə neytrallaşdırılmalıdır.
Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevin prosesə müdaxiləsi danışıqlarda yeni situasiyanın başlanmasına gətirə bilər. Dövlət başçısının məhz birbaşa iştirakı ilə diplomatik informasiya savaşında proseslərdə Azərbaycanın mövqeyi güclənib.
Ermənistanda Lavrovun bəyanatı çox ciddi rezonans doğurub. Paşinyan masada olan həll variantlarını yaxşı bilir və qəbul edib. Amma, ərazilərin boşaldılması məsələsini ört-basdir etməsi daxili faktordan qaynaqlanır. Bunun açıqlanması hazırkı məqamda görünür Paşinyan üçün daxildə problemlərə yol açacğından ehtiyatlanır. Bundan əlavə, Rusiyada maraqlı deyil.
Azərbaycan XİN rəhbəri Elmar Məmmədyarovun Ermənistana sərt reaksiya verməməsi, əslində bu nazirliyin ötən ildə demişdim ciddi struktur dəyişikliklərə ehtiyacı var. Hətta Elmar Məmmədyarovun işdən azad olunmasını qeyd etmişdim. İndidə bu fikirdəyəm.
pia.az