Moskvanın vasitəçilik israrı və gözlənilən Brüssel müzakirələri... - Vasitəçilər sülh prosesinə müsbət impuls verə bilərmi?..

Politoloq: “Münhen Təhlükəsizlik Konfransında keçirilən görüşlər, aparılan danışıqlar Cənubi Qafqazda sülh və nizamlanma prosesini də əhatə etdi”.

“Ötən illərdə gördüklərimiz və təcrübə də göstərir ki, Rusiya Şarl Mişelin vasitəçiliyi ilə keçirilən görüşdən öncə özü üçün bir görüş imkanı əldə edir. Rusiya çalışır ki, Brüsseldə keçirilən görüşdən öncə maraqlarının təmin olunması ilə bağlı masada varlığını sübut etsin, fikirlərini bölüşsün və ümumi prosesə təsir edə bilsin”.

Bu sözləri politoloq İlyas Hüseynov Azərbaycan və Ermənistan arasında danışıqların aparılmasında Moskvanın israrla görüş təşkil etmək istəyini Poliqon-a şərh edərkən qeyd edib.

Şarl Mişel yaxın günlərdə İlham Əliyevlə Nikol Paşinyanı Brüsselə dəvət etmək istəyir. Demək olar ki, Almaniya kansleri Olaf Şolstun Münhen Təhlükəsizlik Konfransında İlham Əliyev və Nikol Paşinyanla görüş təşkil etməsi Şarl Mişelin işinə yarayıb. Bundan başqa, Münhendəki görüşdən sonra Rusiya XİN Azərbaycan səfirini dəvət edərək Moskvada üçtərəfli görüşün keçirilməsini istəyib.

Moskvanın bu israrı qarşısında Azərbaycan və Ermənistan liderlərinin yeni Brüssel müzakirələrinin baş tutacağına inanmaq olar? Ümumiyyətlə, ikitərəfli formatdan yenidən üçtərəfli formata qayıdış danışıqlara müsbət impuls verə bilərmi?

Azərbaycan və Ermənistan arasında gedən prosesləri Poliqon-un əməkdaşı Sosial Tədqiqatlar Mərkəzinin sektor müdiri, politoloq İlyas Hüseynov ilə müzakirə edib.

İlyas Hüseynov: “Münhen görüşləri Avropa İttifaqı Şurasının prezidentinin iştirakı ilə keçirilməsi vəd olunan prosesi bir qədər də sürətləndirdi. Böyük ehtimalla bu görüş keçiriləcək”.

Azərbaycan və Ermənistan arasında gündəliyin ikitərəfli olmalı olduğunu vurğlayan politoloq Poliqon-a bildirib ki, bu çox mühüm yanaşmadır:

“Qeyd edim ki, Münhen Təhlükəsizlik Konfransında keçirilən görüşlər, aparılan danışıqlar Cənubi Qafqazda sülh və nizamlanma prosesini də əhatə etdi. ABŞ dövlət katibi Entoni Blinken və Almaniya kansleri Olaf Şolstla təmaslar həm də Cənubi Qafqazda dayanıqlı təhlükəsizliyin və sabitliyin qorunmasına yönəlib. Əlbəttə ki, burada Kollektiv Qərb öz maraqlarını güdür və Rusiyaya qarşı müqavimətini də davam etdirir. Məlumdur ki, qlobal miqyasda böyük bir savaş açılıb və bu savaşın yan təsirləri Cənubi Qafqazda da özünü göstərməkdədir.

Xüsusilə vurğulamaq lazımdır ki, Münhendən öncə də Şarl Mişel cənab prezident İlham Əliyev və Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan arasında görüşün keçirilməsi haqqında məlumatlar yayılırdı. Münhen görüşləri Avropa İttifaqı Şurasının prezidentinin iştirakı ilə keçirilməsi vəd olunan prosesi bir qədər də sürətləndirdi. Böyük ehtimalla bu görüş keçiriləcək.

Amma ötən illərdə gördüklərimiz və təcrübə də göstərir ki, Rusiya Şarl Mişelin vasitəçiliyi ilə keçirilən görüşdən öncə özü üçün bir görüş imkanı əldə edir. Rusiya çalışır ki, Brüsseldə keçirilən görüşdən öncə maraqlarının təmin olunması ilə bağlı masada varlığını sübut etsin, fikirlərini bölüşsün və ümumi prosesə təsir edə bilsin. İstisna olunur ki, Brüsseldən öncə Rusiyanın vasitəçiliyini ilə görüş keçirilə bilər. Rusiyanın israrı da bunu göstərir.

İlyas Hüseynov: “Rusiya da danışıqlarda birbaşa vasitəçi kimi yox, məhz danışıqlarda iştirakçı kimi özünü göstərə bilər”.

Əsas məsələ bundan ibarətdir ki, Azərbaycan və Ermənistan arasında gündəlik ikitərəfli olmalıdır. Bu çox mühüm bir yanaşmadır. Vasitəçilər olmadan ümumi danışıqlar yolu ilə razılıqların əldə olunması sülhün daha etibarlı olmasına gətirib çıxara bilər. Olaf Şolstun Münhendəki görüşündə biz müşahidə etdik ki, giriş nitqini cəmi 10 dəqiqə söylədikdən sonra otağı tərk etdi və Azərbaycan-Ermənistan nümayəndə heyətləri birbaşa danışıqlar prosesinə keçdi. Düşünürəm ki, bu çox effektiv modeldir.

Rusiya da danışıqlarda birbaşa vasitəçi kimi yox, məhz danışıqlarda iştirakçı kimi özünü göstərə bilər. Bu yanaşmanın özü də sülhə xidmət edəcək. Sankt-Peterburqda MDB dövlət başçılarının qeyri-rəsmi görüşündə biz bunu müşahidə etdik. Ayaqüstü də olsa, Azərbaycan və Ermənistan lideri söhbət etdi.

Düşünürəm ki, birbaşa danışıqlar ümumi nəticəyə gəlməyə dəstək olacaq”.

Nərminə UMUDLU
Poliqon.info