Gözlənilməz qələbə: Hansı iqtisadiyyatlar 2023-cü ildə ən yaxşı nəticə göstərib?..

Poliqon xəbər verir ki. bu barədə The Economist nəşrinin 2023-cü ilin iqtisadi analizini verən məqaləsində qeyd edilir. Nəşr yazır ki, ilin sonunda bu konsensusun səhv olduğu ortaya çıxdı. Qlobal ÜDM 3% artım əldə etdi. Bütün dünyada əmək bazarlarında sabitlik var, inflyasiya aşağı düşür və birjalar hardasa 20% yüksəlir. Lakin bu ümumi rəqəmlər böyük fərqləri gizlədir.

The Economist 35 ölkə üzrə beş göstərici analiz aparıb. Bu göstəricilər inflyasiya, inflyasiyanın genişliyi, ÜDM, iş yerləri və fond bazarları üzrə tərtib edilib. Nəşr bu göstəriciləri müsbət çıxışlara əsasən sıralayıb və ümumi seçim yaradıb.

Bu sıralamaya görə müsbət tendensiyada Yunanıstan artıq ikinci ildir ki, reytinqdə birinci yeri tutur. The Economist qeyd edir ki, bu yaxınlara qədər səhv idarəçiliyi ilə tanınan iqtisadiyyat üçün heyrətamiz nəticədir.

2-ci yerdə olan Cənubi Koreyadan sonra Amerika gəlir. ABŞ iqtisadi inkişafda üçüncü yerdədir və Kanada və Çili də onlardan geri qalmır. Eyni zamanda, Almaniya, İsveç və Finlandiya da daxil olmaqla Şimali Avropada geriləmə müşahidə olunur.

Bahalaşma ilə mübarizə 2023-cü ildə hökümətlərin əsas vəzifəsi olub. Bu göstərici enerji və qida kimi dəyişkən komponentləri istisna edən baza inflyasiya sisteminə əsaslanıb.
Yaponiya və Cənubi Koreya qiymət artımını dayandıra bilib. İsveçrədə qiymətlər illik ödəniş cəmi 1,3% artıb. Bununla belə, Avropada bir çox ölkələr ciddi təzyiq altında qalıb. Macarıstanda baza inflyasiyası illik 11% təşkil edib. Rusiya enerji təchizatından çox asılı olan Finlandiya da inflayasiyanı idarə edə bilib.

Bəzi ölkələrdə isə inflasiya öz axınında davam edib. Misal üçün Avstraliyada inflyasiya artmaqda davam edib. Ən pisi odur ki, bu ölkədə inflyasiyanın səviyyəsi də azalmır. Fransa və Almaniya da qiymət artımı ilə bağlı problem yaşayır.

Ümumilikdə isə qlobal miqyasda məhsuldarlığın artımı zəifdir və bu, potensial ÜDM artımını azaldır. Yalnız bir neçə ölkədə ÜDM faktiki olaraq azalıb. İrlandiya 4.1% azalma ilə ən pis iqtisadi göstəriciyə sahib onal ölkə olub. Rusiya-Ukrayna münaqişəsindən dolayı Estoniyanın ÜDM-sində də azalma müşahidə olunub. Almaniya da ÜDM-si azalan ölkələr sırasında yer alıb. Almaniya ötən il enerji qiymətləri şokunun təsiri və bunadan əldə edilən Çin avtomobillərinin artan satışı ilə mübarizə aparır. Britaniya hələ də Brexit-in nəticələrindın yaxa qurtarmağa çalışır.

ABŞ, həm də ÜDM, həm də məşğulluq üzrə yaxşı göstəricilərə nail olub. Dünyanın ən böyük iqtisadiyyatı bir sıra başqa ölkələri də ğz arxasınca çəkib. Kanadada məşğulluqda problem olmadığı müşahidə olunur. Amerikanı özünün ən böyük ticarət tərəfdaşı hesab edən İsrail, HƏMAS-la oktyabrda ilk müharibəsi 2024-cü il üçün perspektivləri olduqca qeyri-müeyyən buraxsa da, inkişaf edən iqtisadiyyatlara arasında dördüncü yerdədir.

Poliqon.info