Peskovun etirafı: Kremldə Ukrayna müharibəsi ilə əlaqədar fikir ayrılıqları var...

“ABŞ kəşfiyyatının əldə etdiyi məlumata görə, Vladimir Putinin yaxın çevrəsinin bir üzvü son həftələrdə Ukraynadakı müharibənin idarə edilməsi ilə bağlı birbaşa ona tənqidi fikirlərini bildirib. Kremldəki fikir haçalanması Moskva üçün fəlakətli şəkildə yanlış gedən müharibənin idarə olunması ilə bağlı Rusiya rəhbərliyi daxilində çaxnaşmaların ən bariz göstəricisidir və Putini son döyüş meydanındakı itkiləri geri qaytarmaq üçün ümidsiz bir cəhdlə keçən ay yüz minlərlə əsgərin səfərbər edilməsi əmrini verməyə məcbur olmuşdur”.

PİA.az xəbər verir ki, ABŞ-ın ən məşhur nəşrlərindən olan "Washington Post" bu barədə yazıb.

“ABŞ kəşfiyyatı Putinin Ukrayna müharibəsi ilə bağlı daxili narazılıqla üzləşdiyini iddia edir”, sərlövhəli məqalədə bildirilir ki, bu həssas kəşfiyyat məlumatı Vaşinqtonda hətta prezident Co Baydenə verilən gündəlik hesabata daxil ediləcək və digər ABŞ rəsmiləri ilə paylaşılacaq qədər əhəmiyyətli hesab olunub.

Putinin yaxın çevrəsinin üzvünün ifadə etdiyi narazılıq adı məxfi saxlanılan şəxsin müharibənin düzgün aparılmaması və bunun hərbi kampaniyanı həyata keçirənlərin səhvi kimi qiymətləndirilməsi ilə bağlı olub.

İnsayderin (məxfi mənbə) şəxsiyyətini təsdiqləmək mümkün olmayıb, baxmayaraq ki, adı ABŞ kəşfiyyatının hesabatına daxil edilib.

Nəşrin iddiasına görə, Milli Təhlükəsizlik Şurasının sözçüsü kəşfiyyat məlumatları ilə bağlı şərh verməkdən imtina edib. Bununla belə, Putinin yaxınları və ya etibarlı köməkçiləri, müşavirləri hesab edilən insanların sayı azdır və əsasən onun KBG zabiti olduğu dövrdəki həmkarlarından, habelə, 1990-cı illərdə hələ Sovet hakimiyyəti dövründə Sankt-Peterburq merinin müavini olarkən tanış olduğu adamlardan ibarətdir.

Kəşfiyyat məlumatında bildirilir ki, səfərbərlik daxili iğtişaşlara səbəb olub, yüz minlərlə əsgər yaşına çatan kişini ölkədən qaçmağa sövq edir və bürokratik səriştəsizliyə yol açır. Bəzən hətta əsgərliyə xidmətdən kənarlaşdırılmalı olan şəxslər də səfərbərliyə alınırlar.

Müharibə səkkizinci ayına qədəm qoymasına baxmayaraq, Rusiyanın qələbəsi hələ də çətin və qeyri-müəyyən olaraq qalır. Bununla belə, ABŞ kəşfiyyatının fikrincə, Rusiya liderinin kənara çəkilmək ərəfəsində olduğuna dair hər hansı bir əlamət yoxdur.

“İşğal başlayandan bəri biz Putinin bir sıra yaxın çevrəsinin artan həyəcanının şahidi olduq”, - Qərb kəşfiyyat rəsmisi deyib: “Bizim qiymətləndirmələrimiz göstərir ki, bu, xüsusilə Rusiyanın son itkiləri, yanlış istiqamətləndirmə və geniş hərbi çatışmazlıqlar fonunda baş verir”.

Digər yüksək səviyyəli Qərb rəsmisi deyib ki, daxili gərginlik “kampaniyanın aparıldığı və Kremldəki mövcud atmosferə uyğundur. Müharibə hazırlığının yaxşı getmədiyinə və ya düzgün hərəkət kursunun seçilmədiyinə əmin olan bir çox insan var”.

Kremlin sözçüsü Dmitri Peskov da etiraf edib ki, Putinin səfərbərlik kimi mühüm qərarı Rusiya rəsmiləri arasında fikir ayrılıqlarına və müzakirələrə səbəb olub.

“Bəzi məqamlarda fikir ayrılıqları var. Bir çoxları düşünür ki, biz fərqli davranmalıyıq”, – Peskov “The Washington Post”a bildirib: “Ancaq bunların hamısı adi iş prosesinin bir hissəsidir”.

Peskov Putinin yaxın çevrəsindəki fikir ayrılıqları ilə bağlı suala  cavab verərkən həmçinin bildirib ki, bəzi rəsmilər öz mövqelərini əsaslandırmaq üçün fərqli arqumentlərə söykənirlər: «İqtisadiyyat, hərbi əməliyyatın aparılması ilə bağlı arqumentlərdən söhbət gedir. Təhsil sistemi ilə bağlı da fərqli fikirlər eşidilir. Bu, normal iş prosesinin bir hissəsidir və heç də parçalanma əlaməti deyil”.

Lakin Peskov deyib ki, ABŞ kəşfiyyatının Putinin yaxın çevrəsindən olan bir şəxs haqqında Rusiya liderinə birbaşa meydan oxuması barədə xəbərləri “qətiyyən doğru deyil”.

“Washington Post” müəllifi xatırladıb ki, Amerika və Avropa silahları ilə silahlanmış Ukrayna qüvvələri son həftələrdə kadr çatışmazlığından əziyyət çəkən Rusiya ordusunun minlərlə kvadrat mil ərazisini geri alıb:

“İtkilər Kreml tərəfindən tələsik referendumlar təşkil etmək və işğal olunmuş torpaqların qeyri-qanuni ilhaqını elan etmək üçün mübarizə aparmağa vadar etdi, eyni zamanda, daxili müxalifət və etiraz riskinə baxmayaraq, yüz minlərlə ehtiyatda olan hərbi qulluqçular orduya çağırıldı.

Putin həmçinin nüvə silahından istifadə də daxil olmaqla Rusiya ərazisini qorumaq üçün ekstremal tədbirlər görəcəyi ilə hədələyib və ümid edir ki, təhlükə Ukraynanın dəstəkçilərini Kiyevin nə qədər irəliləyəcəyi barədə iki dəfə düşünməyə vadar edəcək”, deyə yazan nəşrin iddiasına görə, bu vəziyyət Rusiyanın müdafiə nazirinin və yüksək səviyyəli generalların ictimai tənqidinə səbəb olub.

“Ukraynaya qarşı döyüşmək üçün gönüllər göndərən Rusiyanın Çeçenistan Respublikasının başçısı Ramzan Kadırov son günlər yüksək səviyyəli generalı tənqid atəşinə tutub və onun sıravi rütbəsi aşağı salınmalı olduğunu deyib. Bu açıqlamalardan sonra Kadırov Putin tərəfindən general-polkovnik rütbəsinə yüksəldilib.

Vaqnerin muzdlularının qurucu lideri, Ukraynada Moskva uğrunda vuruşan Putinin uzun müddət müttəfiqi olan Yevgeni Priqojin də verdiyi açıqlamada Rusiya hərbi liderlərini “zibil parçaları” kimi xarakterizə edərək Kadırovla razılaşıb”.

İşğal altında olan Xersona Moskva tərəfindən rəhbər təyin edilmiş bir məmur son günlərdə şəhərin şimal-şərqində Rusiya qüvvələrinin geri çəkilməsini “yenidən qruplaşma” kimi qiymətləndirib və bölgənin gediş-gəlişlərə “bağlandığını” iddia edib, eyni zamanda Rusiyanın yüksək səviyyəli hərbi liderlərini satqın və bacarıqsız adlandırıb:

“Həqiqətən də, bir çoxları deyir ki, onlar müdafiə naziri olsaydılar və vəziyyət bu həddə gəlib çıxsa idi, əsl zabit kimi özlərini güllələyərdilər”, deyə Rusiya tərəfindən Xersona administrasiyası rəhbərinin müavini təyin olunmuş Kirill Stremousov cümə axşamı Telegram səhifəsində paylaşdığı bir videoda belə deyib”.

Nəşr adını çəkmədiyi bir rus məmuruna istinadən bildirib ki, vəziyyətin mürəkkəbliyi Putini də tərəddüdə salıb:

“Səfərbərlik elan edilən gün Putinlə danışan rusiyalı məmurlardan biri isə deyib: “Mənə elə gəlir ki, onun mövqeyi kövrəkdir”. Rusiya rəsmisi xatırladıb ki, Putin keçən ay Özbəkistanın Səmərqənd şəhərində keçirilən sammit zamanı Hindistanın Baş naziri Narendra Modi və Çin lideri Şi Jinpinin müharibə səylərindən uzaqlaşdıqlarına istinad edərək bildirib: “Bütün bu aylarda eşitdik ki, dünyanın yarısı bizim tərəfimizdədir. Ancaq nə Modi, nə də Şi indi bizi dəstəkləmir”.

Bu həftəki başqa bir söhbətdə həmin məmur Putinin yaxın çevrəsinin ona birbaşa çağırışları barədə heç nə eşitmədiyini söylədi. Amma onu da etiraf etdi ki, parlament komitələrinin rəhbərlərinin mövqeyində prezidentin və hərbçilərin müharibəni necə aparması ilə bağlı etirazlar var: “Ordunun niyə lazımi səviyyədə təmin olunmaması, kampaniyanın niyə lazım olduğu kimi getməməsi ilə bağlı olaraq”. 

Avropadakı yüksək rütbəli təhlükəsizlik rəsmiləri də Ukraynada baş verən hadisələr zamanı kiminsə birbaşa Putinə meydan oxumağa cəsarət etdiyi və ABŞ kəşfiyyatının Putinə yönəlik tənqidlər barədə məlumat verdiyi barədə heç nə eşitmədiklərini söyləyiblər.

Bununla belə, həmin məmurların bəziləri Rusiya ordusu, təhlükəsizlik xidmətləri və regional hökumətlər arasında tənqid və etirazların yaşandığını əsas gətirərək, Rusiya sisteminin çoxsaylı təbəqələrində çatların getdikcə daha bariz şəkildə ortaya çıxdığına inanırlar.

Avropanın yüksək rütbəli təhlükəsizlik məmurlarından biri Kreml daxilində Putinin tənqidçilərinin getdikcə artdığını qeyd edib. “Onlar Putinin inadkar olduğunu düşünürlər”, deyən mənbə “narazıların Ukrayna ilə bağlı rəsmi vəsvəsəni bölüşmədikləri” deyib.

Siyasi məmurlarla əlaqə saxlayan iki Rusiya biznesmeni də bu fikirləri təkrarlayıblar və deyiblər ki, qarşıdakı həftələr Putinin gələcəyini və onun müharibə ilə bağlı hansı qərarlar qəbul edəcəyini müəyyənləşdirmək üçün həlledici ola bilər.

Rusiya hərbçiləri itkilərinin qarşısını almasa, o zaman daxili çəkişmələr başlayacaq, Rusiyanın biznes elitasının bir üzvü belə heab edir: “Bu, artıq qırılma nöqtəsidir”.

Qüvvələrin səfərbər edilməsi Rusiyada geniş şəkildə bəyənilməyib və Putinin çarəsiz tədbirlər görmək üçün çabaladığını göstərir.

Döyüş meydanındakı itkilər onun müharibənin əvvəlində kifayət qədər qüvvə yerləşdirməməsi ilə izah olunur. Putinin tənqidçilərinin fikrincə, hətta müharibənin ilk aylarla o, əlavə qüvvələr çağırmağa da müqavimət göstərdi. Hələ bu ilin yazında Putinin Ukraynaya sürətli müdaxilə və işğal planı açıq-aşkar iflasa uğrayanda, ABŞ kəşfiyyatının analitikləri düşünürdülər ki, o, yüz minlərlə əlavə qoşun toplamaq üçün geniş miqyaslı səfərbərlik elan etməli olacaq. 

Bir başqa Avropa təhlükəsizlik rəsmisinin fikrincə, Rusiya rəsmiləri Putinin 300.000 əlavə qoşun çağırmaq qərarını onun karyerasına zərbə vuran  və siyasi cəhətdən riskli sayılan addımlarındandır. Onlar hesab edirlər ki, bu addım “rejimin qeyri-sabitliyinə gətirib çıxara bilər”.

Digərləri isə bu düşüncədədirlər ki, Rusiyadan hərbi yaşda olan kişilərin kütləvi şəkildə qaçmasına baxmayaraq, Putin öz hakimiyyətinə heç bir mənalı daxili çağırış yaratmadan mühüm həddi keçib. Hətta səfərbərlikdən qəzəblənən regional məmurlar da on minlərlə işəgötürənlə təminat verərək, böyük əksəriyyətinə əməl edirlər.

Baltikyanı yüksək rütbəli məmur deyib: “Hər kəs Rusiyanın bükülməsinin əlamətlərini axtarmaqda maraqlıdır və siz daxili gərginliyi görürsünüz. Ancaq Rusiya indi müharibə vəziyyətindədir və onlar hələ də gedirlər. Başqa cür təklif edəcək bir şey görmədik”.

Tərcümə Ovqat.com-a aiddir

pia.az