Kremldə iki partlayış və Rusiyanın yerləbir olan imici...

Çərşənbə günü günortadan sonra Rusiya prezidentinin mətbuat xidməti gecə saatlarında Kremlə iki pilotsuz təyyarənin hücumuna məruz qaldığını bildirib və bunu Vladimir Putinin həyatına qəsd kimi qiymətləndirib. Kremldən verilən məlumata görə PUA-lar havada vurulub. Lakin dronların Kremlin ortasında, Putinin kabineti yaxınlığında partlaması özü-özlüyündə çoxlu suallar yaradıb.

Poliqon xəbər verir ki, Kremlin ürəyində partlayan iki dronla bağlı Rusiyanın “Агентствo” nəşri araşdırma aparıb.

Rəsmi versiya. “İki pilotsuz uçuş aparatı Kremlə yönəldilib. Hərbçilər və xüsusi təyinatlılar tərəfindən radar döyüş sistemlərindən istifadə etməklə qurğular sıradan çıxarılıb. ... Biz bu hərəkətləri Qələbə ərəfəsində həyata keçirilən planlaşdırılmış terror aktı və prezidentə sui-qəsd kimi qiymətləndiririk. Günün 9 May paradında xarici qonaqların da iştirakı planlaşdırılır”, deyə Kremlin açıqlamasında deyilir.

Suallar:

Kreml hücumu niyə Putinə sui-qəsd adlandırır?

Hücum ərəfəsində Vladimir Putin bütün günü Sankt-Peterburqda keçirmişdi və hər kəsə məlum idi. Putinin mətbuat xidməti başqa şeylər arasında, şəhər qubernatoru Aleksandr Beqlov və Mariinsky Teatrının baş direktoru Valeri Gergiev ilə görüşlər barədə məlumatlar yaymışdı. Bazar ertəsi səhər Kremlə bağlı jurnalistlər Putinin paytaxta qayıtdığını və Novo-Oqaryovodakı iqamətgahında işləyəcəyini bildiriblər. Çərşənbə axşamı Putinin Kremldə ola biləcəyi ilə bağlı heç bir məlumat yoxdur. Sosial şəbəkələrdə Putinin kortejinin gecə hərəkətləri barədə məlumat verilməyib.

Kiyevin reaksiyası hələ ki, Ukraynanın bu hücumun təşkilində iştirak edib-etmədiyini birmənalı qiymətləndirməyə imkan vermir. Ukrayna prezidentinin spikeri Sergey Nikiforov bildirib ki, Kiyevin Kremlə gecə hücumu barədə məlumatı yoxdur. Ukrayna prezidentinin aparat rəhbərinin müşaviri Mixail Podolyak isə Twitter hesabında yazıb ki, dronların Kremlə hücumu “yalnız yerli müqavimət qüvvələrinin partizan fəaliyyətinə dəlalət edə bilər”. Qərb kəşfiyyat orqanlarının məlumatına görə, Kiyev Rusiya ərazisinə edilən digər hücumları bu cür şərh edib.

Dron Kremlə necə uçub və onları vaxtında yararsız hala salmaq olarmı? Qırmızı Meydanda uzun müddətdir ki, pilotsuz təyyarələrin uçuş imkanlarını məhdudlaşdıran sistem işləyir. GPS siqnalı Kreml ərazisində boğulur.

Bundan əlavə, Ukraynada müharibə başlayandan sonra Moskvanın mərkəzində hava hücumundan müdafiə sistemləri peyda oldu: “Pantsir-S1” hava hücumundan müdafiə sistemləri Kremldən bir neçə kilometr aralıda, Taqanskaya metro stansiyası yaxınlığında, Teterinsky zolağında inzibati binaın üzərində yerləşdirilib. Başqa bir “Pantsir-S1” isə Frunze sahili küçəsindəki Müdafiə Nazirliyinin binasının damında yerləşdirilib. Moskva vilayətində, o cümlədən Novo-Oqaryovo iqamətgahının yaxınlığında bir neçə hava hücumundan müdafiə sistemi görülüb.

Bununla bağlı hərbi ekspert Yuri Fedorov daha əvvəl deyib ki, pilotsuz uçan aparatın uzaq məsafədə tapşırıqları yerinə yetirə bilməsi üçün ya operatorla peyk vasitəsilə əlaqə saxlamalı, ya da uçduğu ərazini naviqatorda quraşdırılmış xəritə ilə müqayisə edərək “tanımalıdır”. Sonunucu isə çox çətin idarə olunan bir sistemdir.

Çərşənbə günü Fedorov “Агентствo” nəşrinə pilotsuz təyyarənin Moskvanın müdafiə sistemlərini necə aşması ilə bağlı sualına cavab olaraq bildirib ki, böyük ehtimalla ilotsuz təyyarələr Ukraynadan start uçuşa başlayıb: “Mənim başqa fikrim yoxdur, yalnız Ukrayna öz dronlarının Kremlə uçura bilər. Bundan əvvəl Ukraynada yığılmış dron Moskva yaxınlığında tapılıb”.

Fedorov qeyd edib ki, hücum saxta bayraq altında ola bilər, lakin belə vəziyyətdə Rusiya tərəfi müsbət və mənfi cəhətlərin tarazlığını aydın şəkildə başa düşməlidir:

“Belə xəbərlər Eşidəndə təbii ki, adamın ilk ağlına Ukrayna gəlir. Belə görünür ki, Rusiyanın hava hücumundan müdafiəsi heç də yaxşı deyil, daha doğrusu bərbaddır. Çünki bu, sadəcə olaraq radar sistemindəki kiçik bir dəlik deyil. Əgər düşmənin dronları Kremlə qədər uçub orda partlayırsa, demək ki, Rusiyanın hava hücumundan müdafiəsi sadəcə mövcud deyil”.

Hərbi tədqiqatçı Kirill Mixaylov deyib ki, Kremlin hücumu ilə bağlı yayılan videolarda kommersiya baxımından dəyişdirilmiş və ya evdə hazırlanmış kiçik bir təyyarə tipli kamikadze dron göstərilir. O, bu pilotsuz təyyarənin Kremlə çatmasına təəccüblənmir. Çünki paytaxtın hava hücumundan müdafiə sistemi AliExpress-in pilotsuz təyyarələrinə qarşı deyil, NATO raketləri və təyyarələri ilə mübarizə aparmaq üçün nəzərdə tutulub.

Beynəlxalq Böhran Qrupundan Oleq İqnatov isə deyib ki, Moskvaya qədər ya Ukraynanın UJ-22 dronu (uçuş məsafəsi yükdən asılı olaraq təqribən 800 km-dir), ya da Rusiyada yığılmış dron uça bilər.

Niyə video hücumlar yalnız günorta radələrində geniş yayılmağa başladı?

Kreml hücumun gecə baş verdiyini bildirib. Saat 2:30-dan sonra yerli qrupda “Соседи. Якиманка-Замоскворечье” adlı telegram kanalında ilk videolar ortaya çıxıdı. Vidolarda Kremlin üzərində tüstü açıq görünür. Bəzi KİV-lərdə və Telegram kanallarında yerli qrupun videoları günün ikinci yarısında, hətta prezidentin mətbuat xidmətinin açıqlamasından əvvəl də peyda olub. Bununla belə, qeydlər artıq günortadan sonra geniş yayılmağa başladı. Saat 14:30-da Kremlin mətbuat xidməti hücumu elan etdikdən sonra isə başqa görüntülər ortaya çıxıdı. O cümlədən dronların uçuşunu və Kreml Senat Sarayının günbəzində atəşi əks etdirən videolar ilk dəfə rəsmi açıqlamadan sonra yayımlandı.

Videoda niyə yalnız bir dron görünür?

Kreml hücumda iki pilotsuz təyyarənin iştirak etdiyini bildirib. Bununla belə, yayımlanan videoların heç birində iki dron və ya iki fərqli yanğın yeri göstərilmir. Kremldə iki partlayışın olması “Соседи. Якиманка-Замоскворечье” telegram kanalında da bildirilmişdi.

Daha sonra ТВЦ telekanalı bildirdi ki, ilk dron Moskva vaxtı ilə saat 2:27-də Kreml üzərində görünüb, Senat Sarayının üzərində partlayıb, sonra onun damında yanğın başlayıb. İkinci dronun zərbəsi saat 2:43-də qeydə alınıb. Kanal yalnız bir hit videosu yerləşdirib.

Kremldən nə gözləmək olar?

Kremldəki partlayışlarla bağlı “Агентствo” nəşrinə açıqlama verən siyasi analitiklərin və hərbi ekspertlərin fikrincə, bu hücumun arxasında Ukraynanın olması şübhəı doğurmur və yəqin kii, Moskva baş verənlərə Ukraynaya qarşı yeni raket zərbələri ilə cavab verə bilər.

“Kreml üzərində pilotsuz təyyarələrin partladılması Ukrayna təxribatçıları üçün mühüm psixoloji hücumdur və bu, hətta Putinin rəsmi iqamətgahı kimi ən qorunan obyektlərin belə Rusiyada müdafiəsiz olduğunu göstərdi”, politoloq Fyodor Kraşeninnikov bildirib.

Hərbi ekspert Yuri Fedorov da eyni fikri bildirib. Onun fikrincə, zəiflik nümayişi Rusiya hakimiyyətinin maraqlarına uyğun deyil, lakin Ukrayna üçün Kremlə hücum qərarı məntiqlidir, çünki bu hücum ölkənin ən “müqəddəs yerlərinin” qorunmadığını nümayiş etdirdi.

“Bu, Rusiyada kütləvi şüura zərbədir və Rusiyada Kremli qoruya bilmədikdə Rusiyanın zəif olduğu qəbul ediləcək. Bu, Ukraynanın məntiqidir”, deyə Fedorov vurğulayıb.

Beynəlxalq Böhran Qrupundan Oleq İqnatov da hesab edir ki, hücum Kremlə zərbə vurmaq qabiliyyətini nümayiş etdirmək üçün simvolik hərəkət ola bilər.

Politoloq Abbas Qallyamov isə yazıb ki, hücumun Rusiya tərəfinin təxribatı olması ehtimalı azdır. Onun fikrincə, bunun təsiri çox mənfi olacaq.

“Bu, ilk növbədə Rusiyanın hava hücumundan müdafiəsinin zəifliyini göstərdi”, deyə politoloq bildirib.

Politoloq Andrey Kolesnikov bildirib ki, Rusiya hakimiyyətinin pilotsuz təyyarələrin görünüşünü “9 May müqəddəs Qələbə Gününə hücum” kimi təqdim etməsi faydalı olardı.

“Bu, ruslara Ukraynanın hərəkətlərinin mənəviyyatsızlığını göstərəcək və nümayiş etdirəcək ki, qarşıdurma ciddidir, biz müharibəni davam etdirmək məcburiyyətindəyik”, deyə Kolesnikov bildirib.

Kolesnikov pilotsuz təyyarələrin hücumuna cavab olaraq, Rusiya hakimiyyəti hər zaman olduğu kimi Ukraynaya raketlə zərbə endirəcəyindən əmindir.

Politoloq Fedor Kraşeninnikov da cavabın Ukrayna ərazisinə sərt raket hücumu olacağını deyir. Onun fikrincə, Rusiya hərbçiləri Zelenskinin orada olub-olmamasından asılı olmayaraq, Ukrayna prezidentinin iqamətgahını raketlərlə dağıtmağa cəhd edə bilər.

“Onlar Kiyevi davamlı atəşə tuturlar və bu dəfə də Zelenskinin ofisinin hədəf olacağı istisna olunmur”, deyə politoloq vurğulayıb.

Bəzi siyasətçilər artıq sərt cavabın mümkünlüyündən danışmağa başlayıblar. Dövlət Dumasının sədri Vyaçeslav Volodin hücumu Rusiyaya qarşı hücum adlandırıb:

“Biz Kiyev terror rejimini dayandırıb məhv edə biləcək silahlardan istifadəni tələb edəcəyik”, deyə Rusiya parlamentinin spikeri bildirib. Dövlət Dumasının Müdafiə Komitəsi sədrinin birinci müavini Aleksey Juravlev və Dövlət Dumasının deputatı Mixail Şeremet Kiyevdə hökumət binalarının vurulmasının zəruriliyindən danışıblar. SRZP partiyasının həmsədri Sergey Mironov hücumu “casus belli – müharibə üçün bəhanə” adlandırıb. RT-nin baş redaktoru Maraqrita Simonyan isə yazıb: “Bəlkə indi gerçəkdən başlayacaq?”.

Qeyd edək ki, çərşənbə günü gecə Kreml pilotsuz təyyarələrlə hücuma məruz qalıb. Rusiya prezidentinin mətbuat xidməti bunu Putinin həyatına qəsd kimi qiymətləndirib. Həmin vaxt Rusiya prezidenti Kremldə olmayıb.

Poliqon.info