Azərbaycanın Şİmali Kipr Türk Respublikasını tanımaq vaxtı yetişibmi?

Ersin Çelik
“Yeni Şafak” qəzeti, Türkiyə, 28 oktyabr 2021-ci il

Ötən həftə İstanbulda Türk Şurası Media Forumunun ilk toplantısı keçirilib. 3 gün davam edən forum çərçivəsində çoxsaylı tədbirlər keçirilib. Türk dünyası və xüsusən də media sektoru üçün çox xüsusi bir görüş olub. Seanslar arasında bəzi nüanslar müşahidə olunurdu. Demək olar ki, hər kəsin fərqli həyəcanı var idi. Çox sayda jurnalist bir yerdə idi. Əsas məsələlərdən biri də Azərbaycanın Qarabağda zəfər qazanmasında türk dünyasındakı söz birliyinin payı olması idi. Ermənistanın və onun diasporunun dezinformasiyalarına dərhal reaksiya verməklə yanaşı, Qarabağ Əməliyyatında şəffaf prosesin aparılması da türk dünyasının zəfəri kimi qeydə alınıb. Türk dünyasında ünsiyyətin yaradılması, danışıqlar birliyi, sosial mediadan istifadə bələdçiləri və qurulan media tərəfdaşlıqları, əlbəttə ki, çox mühüm mövzulardır. Bununla belə, Şİmali Kipr Türk Respublikası prezidenti Ersin Tatarın dövlət başçısı kimi foruma dəvət olunmasını xüsusi vurğulamaq istərdim.

Türkiyənin ətrafına toplaşdılar

Amma əvvəlcə Türkdilli Ölkələrin Əməkdaşlıq Şurası (Türk Şurası) haqqında bir qədər məlumat verməliyəm. Türkdilli dövlətləri bir dam altında toplayan Türk Şurası 2009-cu ildə Azərbaycan, Qazaxıstan, Qırğızıstan və Türkiyənin rəhbərliyi ilə yaradılıb. Düz 10 il sonra, 2019-cu ilin oktyabrında Bakıda keçirilən 7-ci sammitdə Özbəkistan Şuranın tamhüquqlu üzvü oldu. Bu arada Macarıstan Şuraya müşahidəçi üzv kimi daxil edilib. Türk Şurası beşi tamhüquqlu üzv olan altı ölkəni türk dili ətrafında birləşdirir.

Ən yüksək səviyyəli dövlət adamı Tatar oldu

Forumun açılış nitqi ilə müvafiq olaraq Türk Şurasının baş katibi və Qazaxıstanın səfiri Bağdad Amreyev, Kommunikasiya direktoru Fahrettin Altun, Azərbaycan prezidentin köməkçisi Hikmət Hacıyev və Şİmali Kipr Türk Respublikası prezidenti Ersin Tatar çıxış edib. Prezident Ərdoğan isə video müraciət göndərib.

İndi isə gələk Şİmali Kipr Türk Respublikası sürprizinə. Prezident Ersin Tatar ŞKTR Türk Şurasının üzvü və ya müşahidəçisi olmasa da, Türk Şurası Media Forumunda ən yüksək səviyyədə iştirak edən dövlət xadimi idi. Bundan daha təəccüblü nə hadisə ola bilərdi? İlk dəfə keçirilən mühüm bir toplantıda ŞKTR prezidentinin çıxış etməsi özlüyündə strateji bir addım idi. Keçən avqustda prezident Ərdoğanın ŞKTR-ə etdiyi səfər zamanı dünyaya adada artıq tək dövlətli həll yolunun mümkün olmadığı və bundan sonra bütün yolların Kipr Türk Dövlətinə apardığı açıq şəkildə ifadə edilib.

ŞKTR-ə qarşı Qarabağ kartı masadan qaldırıldı

Ersin Tatarın Türk Şurası Media Forumuna dövlət başçısı kimi dəvət olunması Türkiyənin Kipr məsələsində yeni proseslə bağlı atdığı ən bariz addım oldu. Kipr Türk Dövlətinin elan edilməsi digər dövlətlər tərəfindən tanınmasını tələb edir. Azərbaycan həmişə bu məsələdə ən gözəçarpan dövlət olub. Əvvəllər Azərbaycana “siz Kipri ​​tanısanız, biz də Qarabağı Ermənistan ərazisi kimi tanıyacağıq” kimi hədələr səsləndirilirdi. Qarabağ Türkiyənin böyük dəstəyi ilə işğaldan azad edildi və 40 ildən sonra yenidən Azərbaycan torpaqlarına qovuşdu. Deməli, Qarabağ kartı masadan kənarda qalıb.

Bəs Azərbaycandan ŞKTR ilə bağlı bir addım gələ bilərmi? Keçən ilin avqustunda belə bir gözlənti var idi. Bunu Azərbaycanın vitse-prezidenti Hikmət Hacıyevin açılış nitqindəki bir mesajdan anlaya bilərik. İstanbuldan həm Ermənistana, həm də İrana açıq mesajlar verən Hacıyev Türkiyə ilə çiyin-çiyinə olduqlarını vurğulayıb. Ən əsası isə H.Hacıyev Azərbaycanın müstəqil ölkə olduğunu, heç vaxt zülmlə barışmayacağını vurğulayıb.

Tatar Bakıya gedəcək

Azərbaycan ŞKTR-i nə vaxt tanıyacaq? Hələlik bu sualın cavabı yoxdur, amma sizə vacib bir hadisəni deyim. ŞKTR prezidenti Ersin Tatarın yaxın günlərdə Azərbaycana müstəqil səfəri gözlənilir. Ersin Tatar və Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevin görüşü Kipr türk xalqı və türk dünyası üçün çox fərqli pəncərələr açacaq. Yeri gəlmişkən, qeyd etmək istərdim ki, Astana və Bakı Türk Şurasının ikinci Media Forumuna ev sahibliyi etmək istəyir. ŞKTR üzv və ya müşahidəçi olmasa da, forumun ikincisinin dövlət başçısı tərəfindən dəvət ediləcəyi gözlənilir. Bu dəvətlər, iştiraklar, çıxışlar, Kipr Türk Dövlətinin türk dünyası vasitəsilə elan ediləcəyinə işarədir.

“Biz sizin nümayənələrinizik”

Əslində, ŞKTR prezidenti Ersin Tatar açılışda coşğulu çıxışında türk dünyasına bunun zamanının gəldiyi mesajını verdi: “Biz indi bu türk dünyasının Şərqi Aralıq dənizindəki təmsilçiləriyik. Biz Şərqi Aralıq dənizindəki təmsilçiləriniz, nəsilləriniz və keçmişinizlə ortaq dəyərləri paylaşan Kipr türk xalqıyıq. Biz məzlum Kipr türk xalqını, müsəlman və türk xalqını məhv etmək üçün müqavimət göstərə bildik, bu igidliyi vətənimiz Türkiyə Respublikasının böyük dəstəyi ilə göstərə bildik və varlığımızı uğurla gətirdik”. Ersin Tatar qarşıdakı günlərdə baş tutması gözlənilən Bakı səfərində diplomatik bir həmlə edilə bilər.

Orjinal

Tərcümə PİA.az-ındır.

Fatimə ƏLİYEVA
pia.az