Avtokratiyanı daha çox kimlər dəstəkləyir və ya kimlər demokratiya qarşıdır?

Poliqon xəbər verir ki, bu qənaətə Böyük Britaniya, Belçika və Niderlanddan olan bir qrup alim gəlib. bununla bağlı araşdırma “European Journal of Social Psychology” (ESPJ) elmi jurnalında dərc olunub.

Araşdırmada bildirilir ki, əksər sui-qəsd nəzəriyyələri böyük hadisələrə görə güclü şəxslərin və ya qrupların aldatma və manipulyasiyasını əhatə edən gizli qüvvələrin məsuliyyət daşıdığını göstərir. Sui-qəsd nəzəriyyələri qurumlara və hakimiyyət orqanlarına inamsızlıq şəraitində inkişaf edir. İndiki vaxtda bu, çox vaxt yalnız həmfikir insanları birləşdirməyə yönəlmiş sosial şəbəkə alqoritmləri ilə gücləndirilir.

Alimlər Yunanıstan və ABŞ-da 1000 nəfər arasında konspirasiya nəzəriyyələrinə inanma meylini və müxtəlif siyasi sistemlərə münasibəti qiymətləndirdikləri üç araşdırma aparıblar. Könüllülər mövcud hakimiyyətə baxışları və sui-qəsd ideyaları ilə bağlı suallarla müxtəlif anketlər doldurublar.

Birinci testin nəticələri göstərib ki, sui-qəsd nəzəriyyələrinə meylli insanlar daha çox demokratik təsisatları rədd edir və siyasi kinizmə - vətəndaşların hökumətin hərəkətlərinə təsir göstərə bilməyəcəyinə inanırlar. İkinci və üçüncü testlər sui-qəsdlərə inamla hakimiyyətin avtoritar üsullarına dəstək arasında əlaqəni ortaya qoyub.

Tədqiqat müəlliflərinin fikrincə, siyasi sinizm və siyasi gücsüzlük hissləri sui-qəsd inanclarını avtokratik liderliyə daha çox dəstək verən əsas amillərdir.

“Məqalə sui-qəsd nəzəriyyələrinə inamla avtokratiyaya dəstək arasında əlaqənin sübutunu təqdim edir. Cəmiyyət nöqteyi-nəzərindən bu nəticələr, xüsusən də internetdə sui-qəsd nəzəriyyələrinin nə qədər geniş yayıldığını nəzərə alsaq, narahatedici görünə bilər. Eyni zamanda, demokratiyanın fəaliyyət göstərməsi üçün siyasətçilərə qarşı müəyyən bir skeptisizm lazım ola bilər, çünki o, siyasətçiləri məsuliyyətə cəlb edir. Nə qədər ki, tənqidi və skeptik baxışlar bütövlükdə demokratik sistemə deyil, yalnız konkret siyasətçilərə və ya siyasətlərə yönəlib, biz sağlam, işlək bir demokratiya gözləyə bilərik”, deyə tədqiqatçılar bildirir.

Poliqon.info