Türkiyə və Suriya arasında münasibətlərin normallaşması mümkündür?

Politoloq: “İllər sonra Ərdoğanın Bəşər Əsədə barış mesajlar göndərməsi və Əsədin buna etinasız yanaşmasından görünən odur ki, Suriyadakı vəziyyət Rusiyanı hərəkətə keçirib”.

“Türkiyənin nəzarətində olan əraziləri geri qaytaracağına inanmıram. Bu, uzun və gərgin prosesdir və Türkiyənin təhlükəsizliyi təmin olunmadan çətin ki, baş tutsun. Türkiyə sadəcə Suriya ilə əlaqələrdə Misirlə olduğu kimi yumşaltma yaratmaq istəyir”.

Bu sözləri politoloq Azər Qasımov Suriya və Türkiyə arasında baş verən prosesləri Poliqon-a şərh edərkən qeyd edib.

Xəbər verdiyimiz kimi, Kremldə Rusiya və Suriya prezidentləri Vladimir Putinlə Bəşər Əsəd arasında görüş keçirilib. Yayılan xəbərlərdə görüşün ticarət və iqtisadi əlaqələrin müzakirəsi ilə bağlı olduğu bildirilib. Lakin Kremlin bu görüşü Türkiyə və Suriya liderlərini görüşdürmək və barışdırmaq planını həyata keçirmək üçün təşkil etdiyi düşünülür. Belə ki Kreml bölgədə vasitəçi rolunu gücləndirmək istəyir.

Bilirik ki, Suriya tərəfi Türkiyədən öz ordusunu şimal ərazilərindən çıxarılmasını tələb edir. Bu tələb yerinə yetirilmədən iki ölkə arasında əlaqələrin qurulmasını mümkün hesab etmək olar?

Rusiyanın Suriya və Türkiyə arasındakı vasitəçilik səylərini Poliqon-un əməkdaşı politoloq Azər Qasımov ilə müzakirə edib.

Azər Qasımov: “Rusiya düşdüyü çətin durumda tək-tük ona dost qalmağı bacaran iki ölkənin arasında barışdırıcı missiyaya başlamaqla öz mövqelərini gücləndirmək istəyir”.

Suriyanın Türkiyə ilə gərginliyi uzun müddət saxlamaq gücündə olmadığını vurğulayan politoloq Poliqon-a bildirib ki, Rusiyanın da gələcəyi qaranlıqdır:

“Suriyada məlum proseslər başlayanda Türkiyə bundan məharətlə istifadə etdi. Sərhədlərindəki PKK terrorçularını bundan istifadə edib təmizləmək şansı qazandı. Amma bunu məcburiyyət qarşısında etdi. Məsələ onda idi ki, Türkiyə sərhədlərində yaşayan Türkmən əhalinin müdafiəsinə qalxmağa borclu idi. Çünki Bəşər Əsəd onlara qarşı soyqırımına başlamışdı. Həmin əhali də Türkiyəyə pənah gətirmişdi. Türkmənlərin böyük əksəriyyəti Əsəd rejiminə qarşı müharibəyə qalxmışdı. Türkiyə İdlib, Afrində və digər ərazilərdə əməliyyatlar keçirməklə PKK terrorunu sərhəddindən kənara ataraq terrorun kökünü böyük ölçüdə quruda bildi. İdlibdə Suriya ordusu ilə böyük müharibə oldu və Türk ordusu Əsədin ordusunu darmadağın etdi. Bundan sonra artıq iki ölkə arasında körpülər tamamı ilə yandırıldı.

İllər sonra Ərdoğanın Bəşər Əsədə barış mesajlar göndərməsi və Əsədin buna etinasız yanaşmasından görünən odur ki, Suriyadakı vəziyyət Rusiyanı hərəkətə keçirib. Rusiya düşdüyü çətin durumda tək-tük ona dost qalmağı bacaran iki ölkənin arasında barışdırıcı missiyaya başlamaqla öz mövqelərini gücləndirmək istəyir.

Azər Qasımov: “Putin-Əsəd görüşündən sonra Türkiyə ilə əlaqələrin bərpa olunması yolunda addımlar atılacaq”.

Türkiyənin nəzarətində olan əraziləri geri qaytaracağına inanmıram. Bu, uzun və gərgin prosesdir və Türkiyənin təhlükəsizliyi təmin olunmadan çətin ki, baş tutsun. Türkiyə sadəcə Suriya ilə əlaqələrdə Misirlə olduğu kimi yumşaltma yaratmaq istəyir. Ancaq Suriyadan türk ordusunu çıxarmaq məsələsini açıq saxlamaqla. Suriya onsuz da çıxılmaz vəziyyətdədir.

Suriya Türkiyə ilə gərginliyi uzun müddət saxlamaq gücündə deyil. Rusiyanın da gələcəyi qaranlıqdır. Hesab edirəm ki, Putin-Əsəd görüşündən sonra Türkiyə ilə əlaqələrin bərpa olunması yolunda addımlar atılacaq. İlk növbədə iqtisadi əlaqələr ilk növbədə bərpa oluna bilər”.

Nərminə UMUDLU
Poliqon.info