Böyük Britaniya Aİ-yə “assosiativ üzv” kimi qayıda bilər
Poliqon “İndependent” nəşrinə istinadən xəbər verir ki, ölkələr bir-birinə ən yaxın dövlətlərin “daxili çevrə” təşkil edəcəyi dörd yeni pilləni yaradan layihə təqdim ediblər.
Böyük Britaniya üçün daha sıx iqtisadi əlaqələrin əsasını qoyacaq yeni xarici səviyyəli “assosiativ üzvlüy”ün açılması planlaşdırılır.
Assosiativ üzvlük planlarına əsasən, Böyük Britaniya Aİ-nin illik büdcəsinə töhfə verməli və vahid bazarda iştirak müqabilində Avropa Ədalət Məhkəməsinə tabe olmalıdır.
Fransa və Almaniyanın təklif etdiyi sənədə görə blokun ilk “xarici pilləsini” təşkil edən əlaqəli üzvlərə İsveçrə və ya hətta Böyük Britaniya kimi vahid bazarın Aİ üzvü olmayan üzvləri daxil ola bilər. Onları daha da sıx birlik və gələcək inteqrasiya bağlamayacaq, lakin Aİ-nin ümumi prinsip və dəyərlərinə əməl etməli olacaqlar. Onlar Aİ büdcəsinə ödəniş edəcəklərsə, xərclər tam üzvlərin ödədiyi xərclərdən daha az olacaq.
Baş nazirin rəsmi nümayəndəsi Rişi Sunakın Britaniyanın Aİ-nin assosiativ üzvlüyünə qoşulmasını təsdiq edib-etməyəcəyi ilə bağlı suala belə cavab verib: “Xeyr”.
Assosiativ üzvlük Böyük Britaniyaya müstəqil ticarət siyasəti yürütməyə imkan verən Gömrük İttifaqını əhatə etməyəcək.
Aİ ilə daha sıx əlaqələrin tərəfdarı olan Britaniya üçün ən yaxşısı assosiativ üzvlük hələ uzaqda olsa da, təkliflərin "həvəsləndirici" olduğunu söylədi.
Planlara görə, xarici üzvlər üçün ikinci pillə Aİ qanunvericiliyi ilə heç bir inteqrasiyanı əhatə etməyəcək, lakin Böyük Britaniyanın bir hissəsi olduğu Avropa siyasi cəmiyyətinin yenilənməsinə töhfə verəcək. O, enerji və ya müdafiə kimi xüsusi sahələrdə azad ticarət sazişlərini əhatə edəcək, iqlim və təhlükəsizlik kimi mühüm məsələlərdə əməkdaşlığa diqqət yetirəcək.
Sənəd bu ilin əvvəlində Fransa və Almaniya hökumətləri tərəfindən yaradılmış ekspertlər, akademiklər və hüquqşünaslardan ibarət rəsmi “Avropa İttifaqının İnstitusional İslahatları üzrə Franko-Almaniya İşçi Qrupu” tərəfindən hazırlanıb. Təkliflər Aİ-yə üzv ölkələrin nazirlərinin aylıq toplantısında təqdim olunacaq.
2016-cı ildə britaniyalılar referendumda Avropa İttifaqından çıxmaq üçün səs veriblər. “Brexit” Aİ-nin iqtisadi və miqrasiya qaydalarından narazı olan mühafizəkar qüvvələrin layihəsi idi. Böyük Britaniya 2020-ci ildə Aİ-ni tərk edib və 2021-ci il yanvarın 1-dən etibarən Aİ qaydalarını tətbiq etməyi dayandırıb.
Poliqon.info